Nie bez powodu uważa się, że stres to największe zagrożenie współczesnego świata. Jego możliwości są tak naprawdę nieograniczone i mogą implikować szereg niepożądanych reakcji, które koniec końców będą musiały odbić się solidnie na zdrowiu. Stres ma potężne zasięgi i z całą pewnością umiejętność skutecznego radzenia sobie z jego obecnością może znacząco podnieść jakość naszego życia. A wbrew pozorom, stresują się wszyscy. Źródłem stresu może być w rzeczywistości wszystko, ponieważ jest on jedynie reakcją na zaistniałą sytuację. Niektórzy ludzie poddają się tej reakcji znacznie szybciej i czasami bez wyraźnego uzasadnienia, inni przeżywają stres w sytuacjach ekstremalnych lub wyjątkowo skomplikowanych. Niemniej, żeby tego cichego wroga zwalczyć, trzeba wiedzieć, czym tak naprawdę jest, czy faktycznie zawsze trzeba stawać na rzęsach, by go zredukować i jak właściwie ograniczyć jego obecność w naszym życiu.
Czym jest stres i jak się z nim obchodzić?
Stres to nic innego jak silna reakcja na konkretną sytuację, której na ogół nie sposób oceniać inaczej niż w kontekście pejoratywnym. Pojawia się najczęściej w sytuacjach, które nie przebiegają zgodnie z naszą myślą, ale lub również pojawiać się znienacka, kiedy pozornie wszystko przebiega bez zarzutu. Życie w XXI wieku to wyjątkowo szybkie życie, a więc liczy się tempo. Budujemy kariery, chcemy spełniać się zawodowo i zawsze dawać z siebie 100%, a jednocześnie szukamy akceptacji i pragniemy spełniać się również w każdej z ról – mamy, siostry, partnerki/partnera, dobrego rodzica czy przyjaciela. Niestety bardzo często zdarza się tak, że samodzielnie narzucamy na siebie zbyt wiele celów, których nie jesteśmy zrealizować w satysfakcjonujący sposób. Wytwarza się wówczas presja, która zawsze będzie źródłem silnego stresu. Tymczasem permanentny stres to cichy zabójca, który zakrada się powoli, by ostatecznie zadać dosyć silne ciosy. Jak radzić sobie ze stresem i czy stres w ogóle może być dobrym zjawiskiem?
Stres ma różne oblicza
Przede wszystkim warto sobie uzmysłowić, że stres niekoniecznie musi być zjawiskiem o właściwościach negatywnych. Warto również wiedzieć, kiedy jego obecność jest koniecznością związaną z instynktem samozachowawczym, a kiedy jest szkodliwy i skutecznie utrudnia poprawne funkcjonowanie. Istnieje podział na dwa rodzaje stresu. Pierwszym jest ten, z którym nie chcemy mieć do czynienia, a zatem stres deprymujący. To właśnie to odczucie sprawia, że doświadczamy czegoś na wzór paraliżu uniemożliwiającego podejmowania rozsądnych decyzji czy działania. Z takim stresem mamy do czynienia często w sytuacjach niespodziewanych. Poziom adrenaliny i raczej negatywnych emocji sprawiają, że nie jesteśmy w stanie racjonalnie podejść do zjawiska, z jakim przyszło nam się zmierzyć. Stres dosłownie odbiera nam możliwość działania. Istnieje również stres, który może przynieść niemałe korzyści. Stres może bowiem uchronić przed niebezpieczeństwem. Pozwala unikać kłopotów, ale również może zadziałać mobilizująco na cały organizm. To bardzo ważny aspekt całego zagadnienia. Eustres, czyli stres pozytywny może okazać się istotnym bodźcem, który przyczyni się do poradzenia sobie w danej sytuacji i wyjścia z niej z tarczą, a nie na niej. Dzięki niemu unikamy zagrożenia.
Jak redukować stres?
Stres nie jest pożądaną reakcją. Dla wielu ludzi jest skuteczną barierą uniemożliwiającą realizację założonych planów. Bywa bezpośrednio związany z tremą przed ważnym wydarzeniem, ale może pojawiać się również w sytuacjach, które nie powinny być stresujące. Dzieje się tak, ponieważ niektórzy ludzie mają znacznie większe predyspozycje i w związku z tym są bardziej podatni na stres. To właśnie takie osoby najczęściej borykają się z permanentnym stresem, który finalnie może przysporzyć sporo kłopotów zdrowotnych. Jak sobie z nim radzić i czy warto udać się do specjalisty? W pierwszej kolejności warto skupić się na sprawdzonych sposobach, które sprawią, że stres przestanie na nas oddziaływać w tak silny sposób. Bardzo ważnym aspektem w tej materii jest jedzenie. Sposób żywienia ma kolosalny wpływ, ponieważ to właśnie jedzenie jest źródłem istotnych minerałów i witamin, które mają znaczenie dla wszelkich procesów zachodzących w ciele człowieka. Ważnym wobec tego jest, aby każdy posiłek był pełnowartościowy i by składał się ze zdrowych składników. Uporządkowanie tego aspektu w swoim życiu to pierwszy krok w walce ze stresem. Sposobem na rozładowanie stresu jest również aktywność fizyczna. Dzięki niej można usunąć fizyczne skutki stresu w postaci napięcia, ale również uwolnić endorfiny, które są zwane hormonami szczęścia. Warto również korzystać z każdej możliwości przebywania na łonie natury. Badania dowodzą, że to właśnie kontakt z przyrodą sprawia, że stres jak za sprawą magicznej różdżki zaczyna wyparowywać. Taki reset w zielonej scenerii to idealny sposób na zredukowanie negatywnych odczuć i napełnienie głowy pozytywnymi obrazami.
Czy psychoterapeuta może pomóc?
Traumatyczne przeżycia mogą być przyczyną stresu, który nie przestaje nam towarzyszyć nawet w sytuacjach, które nie są stresogenne. Stres może nam towarzyszyć również wtedy, gdy przeżywamy wypalenie zawodowe lub reorganizujemy życie. Wielkie zmiany zawsze są sytuacjami stresogennymi. Przykładem może być zmiana pracy, rozwód, a nawet przeprowadzka do innego miasta. Warto wówczas skupić się na własnych odczuciach i monitorować stan własnego samopoczucia. Nie trzeba znaleźć się pod przysłowiową ścianą, by skorzystać z pomocy eksperta. Wizyta u psychologa to bardzo dobry sposób na okiełznanie stresu spędzającego sen z powiek lub wpływającego na jakość życia. Wbrew pozorom takie spotkania mogą pomóc w uporaniu się ze stresem, a nawet jego źródłem.
Skutki stresu
Stres może wpływać na ludzi na kilka różnych sposobów. Wyróżnia się trzy podstawowe reakcje: fizjologiczne, psychologiczne oraz behawioralne. Pierwsza reakcja związana jest bezpośrednio z reakcją ciała. Można wówczas zaobserwować nieco większą potliwość, przyspieszone bicie serca czy rozszerzone źrenice. W drugiej reakcji doświadczamy uczucia strachu, który może przerodzić się w napad złości. Bardzo często pojawia się również apatia oraz znacząco zaniżone poczucie własnej wartości. Ostatni typ reakcji wiąże się z nadużywaniem używek w celu zredukowania stresu, kłopotami ze spaniem czy nieokiełznanym gniewem. Warto jednak podkreślić, że to jedynie reakcje, które mogą finalnie doprowadzić do poważnych kłopotów ze zdrowiem. Pierwszym skutkiem będzie obniżona odporność organizmu. Stres osłabia i osoby, które nie są w stanie sobie z nim radzić będą skazane na znacznie częstsze przeziębienia. Znamiennym zjawiskiem są zaburzenia żywieniowe, które mogą wiązać się albo z ogromnym apetytem i tzw. zajadaniem problemów lub wręcz odwrotnie – utratą apetytu i bardzo drastycznym spadkiem masy ciała. Osoby narażone na stres znacznie częściej odnotowują bóle głowy, a także ataki migreny w najgorszym jej wydaniu. Pojawiają się także kłopoty z wypadającymi włosami, łamliwość paznokci oraz problemy natury dermatologicznej. Dosyć częstym zjawiskiem są również huśtawki nastrojów. Euforia może zatem w ułamku sekundy zamienić się w rozpacz, i na odwrót. Długotrwały stres doprowadza również do sporych trudności z koncentracją. Brak koncentracji to znacznie mniejsza wydajność, a mniejsza wydajność to kolejny powód do stresu. Koło się zamyka, a stres potęguje.
Zadbaj o siebie
Troska o siebie i zdrowy egoizm to jedyna sprawdzona recepta, która pomoże uporać się ze stresem. Pozytywne oblicza stresu niestety znajdują się w mniejszości. Na ogół ludzie borykają się ze stresem negatywnym, który skutecznie zatruwa życie i wpływa na jakość życia. Dobrze dobrana dieta to podstawa, która pomoże nam przejąć kontrolę nad własną codziennością. A poczucie posiadania kontroli bywa zbawienne w przypadku osób, które nie radzą sobie z sytuacjami stresogennymi. Warto podejść do tego temu z odpowiednią refleksją. Monitorowanie własnych reakcji i ich dogłębna analiza to dobry sposób na wprowadzenie zmian w stresującym życiu.
Źródła:
